Je moet wel pasoppen hè! Dit was een taalfout die ik vroeger als kleuter steeds maakte. Toen ik ontdekte dat er een boek over ‘Pasoppen’ bestond, was ik dolenthousiast om dit te lezen. De vraag is natuurlijk of het boek van Dimitri Leue en illustrator Tom Schoonooghe de lezer kan blijven boeien tot het einde.

Het verhaal neemt je mee op een avontuurlijke reis door een wereld vol waarschuwingen en voorzichtigheid. In dit kleur- en fantasierijke boek gaat de lezer op zoek naar de betekenis van al die 'pasoppen' in ons (kinder)leven. Via dit verhaal wil Dimitri Leue onderzoeken wat goedbedoelde waarschuwingen met ons doen en waar ze soms toe leiden.

Het boek begint met een humoristische gebruiksaanwijzing over wat je vooral niet met het boek moet doen. Na de inleiding worden alle personen die de leefwereld van het hoofdpersonage kruisen, besproken. Mama, papa, juf , opa, zus, buurman, agent, meester en vele anderen. Dit alles is geschreven vanuit het oogpunt van de ik-figuur in het boek. Aan de hand van zes vaste onderdelen wordt elk personage besproken. Bij iedere rol hoort ook een apart ‘pasopje’. Vanaf dat moment begint het leesavontuur pas echt.

Verwacht je aan hilarische gedichten, levendige illustraties en leuke lessen over de balans tussen voorzichtigheid en het nemen van risico's. In elk hoofdstuk komt een nieuw personage aan bod dat een eigen gedichtje krijgt. Elke passant plant ook gevaarlijke ideeën in het hoofd van de ik-figuur. In plaats van niet te mogen spelen in de speeltuin, ontwikkelt het kind het gevaarlijke idee om de speeltuin, waar opa steeds over vertelt, na te bouwen.
​
De bovenstaande opbouw van het boek heeft een positieve en een negatieve kant. Enerzijds is het verhaal zeer overzichtelijk door deze vaste structuur binnen elk hoofdstuk. Anderzijds zorgt de aparte beschrijving van de personages ervoor dat de samenhang in het boek soms zoek raakt en de verhaallijnen alle kanten opgaan.

​Kortom, dit boek is zeer herkenbaar. Je realiseert je dat volwassenen heel snel ‘pas op’ zeggen en dat daar vaak een goede reden voor is. Bovendien ontdekt de lezer dat te veel pasoppen ook niet goed is, omdat je al snel onnodige gevoelens (zoals angst) opwekt. De gedichten in het boek zijn erg leuk om te lezen en de oranje met blauwe illustraties maken het boek aantrekkelijker. Pas dus op dat je dit boek niet vergeet in je klas-/ thuisbibliotheek te steken!

​Anne-Laure Sijnave
tweedejaarsstudente Educatieve Bachelor Lager Onderwijs
Arteveldehogeschool

​De twaalfde man is een verhaal over een jongen, genaamd Marco, die graag voetbalt. Alhoewel hij het hoofdpersonage van het boek is, speelt zijn papa ook een belangrijke rol in dit verhaal, maar dat is niet de rol die Marco gehoopt had.
 
Marco houdt van voetballen. Hij speelt in een voetbalclub. Samen met zijn ploeg traint hij gedurende de week. In het weekend spelen ze dan een wedstrijd tegen een andere ploeg. Dat vindt Marco niet zo leuk, vooral wanneer zijn papa naar hem staat te roepen naast het veld. ‘Ik ben de twaalfde man, ik brul je naar de top.’ Maar Marco wil niet naar de top. Hij wil gewoon het veld op, voetballen met zijn vrienden en plezier hebben. Bovendien heeft Marco ook moeite met links en rechts. Wanneer zijn papa hem dan toeroept dat hij naar rechtsvoor moet gaan met de bal, blokkeert Marco. Hij heeft het moeilijk met de twaalfde man en met het verschil tussen links en rechts. Hij wil het vertellen tegen zijn ouders maar weet alleen niet hoe. Hij wil de twaalfde man niet teleurstellen...
 
Dit is echt een prachtig verhaal, geschreven door Hilde Vandermeeren, waarin je als lezer het leven op de voetbalvelden van vandaag herkent: ouders die aan de zijlijn hun kind staan toe te roepen om te scoren, of zoals in het boek geschreven staat ‘giftige woorden naar de scheidsrechter roepen’. De levensles van het verhaal kan eigenlijk samengevat worden met de Olympische gedachte: ‘Meedoen is belangrijker dan winnen’.
 
6 tot 9-jarigen die geïnteresseerd zijn in sport, meer specifiek voetbal, kunnen het hartje ophalen met dit boek. Bovendien kan het boek ook sommige ouders een spiegel voorhouden!

Het verhaal is aangenaam om te lezen, heeft veel humor en toffe, expressieve illustraties van de bekende illustratrice Marjolein Pottie. De woordkeuze en zinsbouw is aangepast aan de leeftijd van het jonge doelpubliek, zodat kinderen het ook al vrij snel zelf kunnen lezen. Lezers krijgen een mooie inkijk in zowel de gedachtegang van Marco als die van zijn vader en daar zit best wel wat verschil op.

Het boek werd terecht bekroond met een Zilveren Griffel! Kortom, het is een ontspannend, goedgeschreven verhaal om in één ruk uit te lezen.
 
Tuur Tielemans
tweedejaarsstudent Educatieve Bachelor Lager Onderwijs
Arteveldehogeschool